top of page

Hoewel vogels ongetwijfeld een stabiliserende invloed op insectenpopulaties kunnen hebben, is het onwaarschijnlijk dat zij in staat zijn insectenplagen te bestrijden of te voorkomen. Onderzoek met behulp van nestkasten heeft veel waardevolle informatie opgeleverd en op zich is dat een goede zaak. Men is op die manier trouwens te weten gekomen dat een koppeltje kool-of pimpelmezen in drie weken tijd zo’n 10.000 rupsen aan zijn jongen voert en hiervoor minstens 100 km aflegt.

Het meest zinvolle lijkt het ophangen van een gevarieerd en niet te groot aanbod aan kasten, op terreinen met bomen ouder dan 40 jaar, die door verkeerd beheer arm zijn aan natuurlijke holten, maar door leeftijd, leeftijdsopbouw en soortensamenstelling wel voldoende voedsel en andere leefomstandigheden bieden voor diverse soorten holenbroeders.

​

Wanneer we de populaties van de kerkuil bekijken, zijn deze dusdanig verzwakt dat ze iedere steun kunnen gebruiken. Voldoende aanbod van geschikte kasten zorgt er dan voor dat de voortplanting in ieder geval niet beperkt wordt door gebrek aan nestgelegenheid.

Een grotere broedmogelijkheid stelt een populatie in staat om geleden verliezen aan te vullen zodat de kans op uitsterven kleiner wordt. Er moet zeker geweten worden dat de achteruitgang van een vogelsoort zelden door gebrek aan nestgelegenheid veroorzaakt. Vermindering van de hoeveelheid en de kwaliteit(pesticiden) van voedsel, biotoopvernietiging en wegverkeer zijn belangrijker oorzaken. Naast het ophangen van nestkasten, moeten vooral deze aangepakt worden.

 

Oriëntatie is belangrijk

Let er steeds op dat je een nestkast met de vliegopening ophangt in de richting van het oosten, het zuiden of het zuidoosten. Hang je de kast met het invlieggat naar het westen bijvoorbeeld, dan kan het zijn dat de slagregen de kast onder water zet. De jonge vogeltjes lopen het risico te verdrinken; als het eieren zijn kunnen ze afkoelen en kapot gaan. Hang de nestkasten liefst op een hoogte van 3 meter. Pas ook op met het gebruik van spijkers bij het ophangen van nestkasten in verband met het zagen van bomen na de kap. De vogels moeten een ruime aanvliegmogelijkheid behouden. Hou dus bij het ophangen van kasten aan bomen of met klimop begroeide muren rekening met de situatie in de lente of de zomer,wanneer de planten volop in bloei staan. Wanneer tijdens het broedseizoen een stuk of 12 mezen in een nestkast aanwezig zijn, kan de temperatuur behoorlijk hoog oplopen, vooral tijdens warme dagen. Hang een nestkast dus zodanig, dat hij nooit de hele dag in de volle zon komt te verkeren.

 

Onderhoud van nestkasten

Kuis nestkasten altijd uit na de zomer. Wanneer je dat doet in de maand oktober, dan neem je geen enkel risico; alle soorten hebben dan hun broedseizoen definitief achter de rug. Wanneer je echter ziet dat een nest jonge vogeltjes midden in het broedseizoen de nestkast met succes verlaat, mag je gerust diezelfde week nog de kast reinigen. Haal al het nestmateriaal eruit en kuis de kast met kokend water en een stevig borsteltje. Op die manier worden alle parasieten onschadelijk gemaakt en loopt het volgende broedkoppel niet het risico zijn jongen te verliezen als gevolg van de aanwezigheid van bijvoorbeeld teken, luizen en vlooien.

Om een redelijke kans op bezetting te krijgen in het jaar van ophanging, verdient het aanbeveling de nestkast voor maart al op de plaats te bevestigen die hiervoor uitgekozen is. Nog beter is dit in de vroege herfst te doen. Mocht een kast kapot gegaan zijn of anderszins onderhoud nodig hebben, doe dat dan ruim voor het broedseizoen begint. Op die manier zorgt de buitenlucht ervoor dat eventuele verfgeuren tijdens het volgende broedseizoen allang verdwenen zijn.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Geschikt materiaal

Nog steeds is hout het meest gebruikte en misschien ook wel het beste materiaal om een nestkast van te maken, Gebruik in ieder geval hout met een minimale dikte van 15 mm om kromtrekken en barsten te voorkomen , de nestkasten van het VOC Brasschaat hebben een dikte van 18 tot 20 mm. Dit verzekerd een voldoende warmte isolerende werking, denk eraan dat de kast jarenlang in weer en wind komt te hangen. Gebruik daarom NOOIT vezelplaat of ander materiaal dat niet vochtbestendig is. Plastic, betonflex en multiplex materialen zijn niet aan te bevelen, omdat ze het vocht niet doorlaten en bovendien hebben de jongen te lijden van de lijmdampen bij warme dagen die geleidelijk vrijkomen. Zelf gebruiken wij vurenhout of andere natuurlijke houtsoorten , Maak tevens gebruik van verzinkte of aluminium spijkers, deze roesten niet.

​

Enige tijd geleden las ik in een boek van Dr.Otto Henze , dit boek behandelt alle facetten over nestkastonderzoek in Duitsland . De heer Henze merkt op dat er veel nestkasten worden verkocht in tuincentra en dierenwinkels die vaak ondeugdelijk zijn, soms zijn ze gemaakt van een kunststof materiaal, wat er voor zorgt dat het binnen in zo’n kast al snel te heet of te vochtig wordt. Bij houten nestkasten is vaak de oppervlakte van de bodem te klein, zodat de oude vogels wel op de jongen moeten landen om hen te voederen. Behalve dat het dan te lastig voor de jongen kan zijn om te sperren, mist ook de oude vogel een goed overzicht over de jongen. Daar komt nog bij dat tijdens een regenachtige periode de oude vogels onbedoeld regenwater mee naar binnen nemen. Dit regenwater valt in de kast van de veren van de oude vogels op de jongen, waardoor deze nat raken en onderkoeld.

Het plaatsen van nestkasten: Zinvol?

Artikel door Marcel Peeters

bottom of page